2023 Katarzynki Pierniki Dzień Kolejarza Święta Katarzyna Wróżby i Polskie Zwyczaje

Listopad jest miesiącem, w którym czci się Wszystkich Świętych, wspomina zmarłych w Zaduszki, robi się psikusy w Halloween, uczestniczy się w Marszu Niepodległości lub Biegu Niepodległości lub wróży podczas balu andrzejkowego. W wigilię święta Katarzynki 2023 organizuje się zabawy z wróżbami dla mężczyzn w Noc z 24 na 25 listopada 2023.

Co to są Andrzejki i Katarzynki 2023?


W przeszłości Andrzejki odprawiane były w wigilię dnia Św. Andrzeja, czyli z 29 listopada na 30 listopada. Katarzynki gromadziły mężczyzn w wigilię dnia Świętej Katarzyny tj. z 24 listopada na 25 listopada, choć w kościele katolickim obrzęd katarzynek odbywa się w niedzielę poprzedzającą 29 listopada. Święta Katarzyna jest patronką cnotliwych kawalerów, którzy szukają partnerki, by zawrzeć z nią szczęśliwy związek małżeński. Święty Andrzej uważany jest za orędownika w sprawach matrymonialnych i wypraszaniu potomstwa. W Katarzynki to mężczyźni brali udział w zabawach i wróżbach zaś w Andrzejki przyszłość odczytywano z wróżb niezamężnym pannom. Obecnie wiele różnic się zaciera, dlatego w balu andrzejkowym uczestniczyć mogą dziewczęta, mężczyźni a nawet dzieci, pary partnerskie i małżeństwa. Podobnie jest w dzień Katarzynek 2023. Warto poznać polskie zwyczaje na katarzynki.

“Święta Katarzyna Adwent zaczyna” - stare polskie przysłowia


Dawna ludowa mądrość głosi: “Święta Katarzyna Adwent zaczyna”. Dzień Św. Katarzyny przypada na kończący się rok liturgiczny, kiedy to przed rozpoczynającym się Adwentem można było zawrzeć związek małżeński. “Kto się zaleca w Adwenta, będzie miał żonę na święta”. W nawiązaniu do dnia Świętej Katarzyny powstało jeszcze kilka przysłów nawiązujących do pogody: “Jak się Św. Katarzyna głosi, tak się Nowy Rok nosi”. “Katarzyny dzień jaki, cały grudzień taki”. “Wigilia na Katarzyny wróży, jaka pogoda w lutym służy”. “Święta Katarzyna śmiechem, święty Andrzej grzechem”.


Katarzynki 2023 - Wierszyk i Wróżby Matrymonialne


Katarzynki obchodzone są 24 listopada i dawniej był to czas organizowania zabaw z wróżbami dla mężczyzn i kawalerów. Przed rozpoczęciem Katarzynek 2023 kawalerowie powinni dawnym zwyczajem wyrecytować wierszyk, żeby wróżby się spełniły i pomyślne były:

“Hej! Kasiu Katarzynko

Gdzie szukać cię dziewczynko

Wróżby o ciebie zapytam

Czekaj - wkrótce zawitam

Bawmy się więc w Katarzyny

Szukajcie chłopaki dziewczyny

Zapytać więc trzeba wróżby

A nuż potrzebne już drużby”.


Katarzynki 2023 w Wigilię Świętej Katarzyny - Wróżby


W przeszłości w wigilię Św. Katarzyny organizowano tzw. katarzynki, nazywając ten wieczór “kawalerskim”, gdyż robione były wróżby dla mężczyzn. W tę noc, gdy kawaler nie potrafił zdecydować się na żadną pannę obecną w karczmie, gdzie bywało bardzo wesoło i gwarnie, mógł sobie powróżyć, by poznać swoją drogę dotyczącą sfery uczuciowej. Tego wieczora w Katarzynki przeważały wróżby matrymonialne i małżeńskie. Katarzynki były przepełnione pieśniami, porzekadłami i na każdym kroku mężczyźni praktykowali wróżby. Obrządek cieszył się dużą popularnością. Warto przypomnieć kilka dawnych, polskich zwyczajów, które można przetestować w Katarzynki 2023.

Katarzynki 2023 - Wróżba z imieniem pod poduszką


Popularną wróżbą na Katarzynki było poznanie imienia przyszłej małżonki spod poduszki. Jak należy wykonać tę wróżbę w Katarzynki 2023? Trzeba włożyć pod poduchę karteczki z kolejnymi literami alfabetu. Po przebudzeniu się 25 listopada należy wylosować cztery karteczki. Pierwsza wylosowana literka to ta, na którą będzie się zaczynać imię przyszłej partnerki. Dwie kolejne powinny znajdować się w środku a czwarta powinna być na jej końcu. I tu pewna pułapka… polskie imiona żeńskie kończą się na literkę “A”.

“Wskaż wróżbo wybrankę

Żonę i przyszłą kochankę

Wyciągam karteczki cztery

Są jej imienia litery”.


Katarzynki 2023 - Wróżba z Gałązką Wiśni, Czereśni


Wróżba z gałązką wiśni wymaga przespacerowania się do ogrodu lub sadu. Trzeba zerwać gałązkę wiśni, czereśni lub innego owocowego drzewa w dniu 24 listopada. Następnie roślinę należy wstawić do wody. Na efekty wróżby Katarzynkowej trzeba zaczekać do Bożego Narodzenia. Jak głosi przepowiednia: jeśli w ciągu miesiąca, do Wigilii gałązka zakwitnie, to zrywająca ją osoba rychło zmieni swój stan cywilny.


Katarzynki 2023 - Wróżba ze Świecą


noc z 24 na 25 listopada należy zapalić czerwoną świecę a następnie poprosić o sen o przyszłej żonie. Zapalona świeczka musi świecić się przez całą noc, dlatego musi być postawiona w bezpiecznym miejscu. Dodatkowo należy położyć przy łóżku karteczkę i długopis. W Święto Katarzyny 25 listopada tuż po wybudzeniu trzeba szybko zapisać swój sen. Interpretacja nocnego przewidzenia ma zaprowadzić do przyszłej żony.

Katarzynki 2023 - Wróżba z Ptasiego Pióra


W przeddzień Katarzynek kawalerowie w przeszłości kładli pod poduszkę ptasie pióro. Ten gest miał wywołać prorocze sny o przyszłej żonie. Ta wróżba na Katarzynki pozwalała poznać charakter przyszłej żony.
  • Biała kura utożsamiana była z młodą panną.
  • Czarna kura - zapowiadała wdowę.
  • Kura z kurczętami - przepowiadała wdowę z dziećmi.
  • Paw - mówił o kobiecie wyniosłem, dumnej i próżnej.
  • Sowa - zwiastowała kobietę mądrą lecz nieurodziwą.
  • Gołąb - przepowiadał piękną kobietę i miłą ale ograniczoną.
  • Kukułka - symbolizowała żonę, bez instynktu macierzyńskiego.
  • Kaczka - zwiastował żonę gadułę.
  • Kogut - świadczył, że kawaler nie będzie potrafił się zdecydować na jedną wybrankę.
  • Siwy koń zwiastował starokawalerstwo.


Katarzynki 2023 - Wróżba z Listków i Igieł


Wielu kawalerów zastanawiało się, czy przyszłość połączy ich z wybraną dziewczyną. Na potwierdzenie tego faktu w dniu Katarzynek wróżono z listków i igieł. Do tej wróżby potrzebne będą listki z dowolnych drzew, igły z drzew iglastych a także miska wody. Do wypełnionego wodą naczynia należy wrzucić listki, które symbolizują konkretną kobietę. Wrzucone do miski igły z drzew iglastych utożsamiane są z wróżącym sobie w ten sposób kawalerem. Jeśli listki i igły dopłynęły do siebie były odczytywane jako znak trwałego związku.


Katarzynki 2023 - Sny o przyszłej żonie


Noc Świętej Katarzyny pod poduszką są dziewczyny”. To najprostsza Katarzynkowa wróżba. Wieczorem 24 listopada należy włożyć pod poduszkę jakiś drobiazg związany z kobietą. W przeszłości większą moc miały wybrane części garderoby lub bielizny damskiej. Wywołany w ten sposób proroczy sen miał dostarczyć wskazówki na temat, skąd będzie pochodzić przyszła żona.
  • Płot - przepowiadał żonę zza płota, czyli sąsiadkę.
  • Droga - mówiła, że miłości trzeba będzie poszukać dalej.


2023 Katarzynki Pierniki - Legendy i Wróżby


Katarzynki to nie tylko wróżby ale także czas zabaw przed adwentem. Upieczenie pierników z dodatkiem przypraw korzennych, goździków i pieprzu tzw. katarzynek miało zapewnić szczęście. Na temat pierników katarzynek krąży wiele legend. Jedna wspomina Katarzynkę, córkę toruńskiego młynarza. Dziewczyna postanowiła upiec pierniki, gdy ojciec zachorował. Gdy zagniotła ciasto na pierniki pojawił się problem z odnalezieniem foremek, które w końcu zastąpiła kubeczkiem. Powycinała przy jego użyciu z ciasta niewielkie medaliony i ułożone po sześć obok siebie i wstawiła do pieca. W czasie pieczenia ciasto pozlepiało się ze sobą. I tak powstał nietypowy kształt pierników, który przypadł wszystkim do gustu. Sześć zlepionych ze sobą krążków jest współcześnie cechą charakterystyczną pierników katarzynek.


Katarzynki 2023 - Współcześnie Dzień Kolejarza 2023


Współcześnie Dzień Katarzynek to Dzień Kolejarza 2023, który przypada 25 listopada w święto ich patronki Świętej Katarzyny. Pracownicy kolei tłumnie uczestniczą we Mszach Świętych, aby wyprosić dla siebie błogosławieństwo Boże i opiekę w pracy. Dzień Kolejarza inaczej Święto Kolejarza to już tradycja sięgająca XIX w. To również okazja do awansowania i odznaczania zasłużonych pracowników kolei. Elementem obchodów są pielgrzymki na Jasną Górę. Zwyczaj wróżenia na Katarzynki 2023 stał się drugorzędny i w wielu miejscach został wchłonięty przez Andrzejki, które zyskały charakter uniwersalny. Zatarł się podział na wróżby dla panien i kawalerów. W balach andrzejkowych obecnie uczestniczą wszyscy bez względu na płeć, stan cywilny lub wiek.