Zamek w Żarach Dewinów-Bibersteinów - Pałac, Fara, Ratusz, Wieża Bismarcka - Zielony Las i Korona Polski: Góra Żarska

Miasto Żary leży w województwie lubuskim, we wschodniej części regionu “Wzniesienia Żarskie” i częściowo na obszarze Borów Dolnośląskich. Główna atrakcja miasta Żary - Zamek Dewinów-Bibersteinów jest oddalona od Pałacu Książęcego w Żaganiu o 16 km. Zaledwie 40 km dzieli od Parku Mużakowskiego z kolorowymi jeziorami przekraczającymi granice Polski.

Historia miasta Żary Dolne Łużyce

Pierwsze wzmianki o mieście Zara pojawiły się w 1007 roku w kronice Thietmara. Za czasów Mieszka II osada została włączona do Polski (ok. 1030 r.). Piastowie Śląscy sprawowali pieczę do roku 1364, do 1469 zwierzchnictwo objęli królowie Czech, potem do 1490 miastem władał król Węgier, do 1512 władzę sprawowali elektorowie sascy. Po kilku kolejnych zmianach w 1815 r. Żary z całymi Dolnymi Łużycami stały się częścią Królestwa Prus. Od 1871 należały do Cesarstwa Niemieckiego a od zakończenia II wojny światowej stały się miastem Polski.

Stare Miasto Żary - Śródmieście Ratusz

Miasto Żary często zmieniało swoją przynależność państwową i nie pomogło zabezpieczenie w postaci muru obronnego postawionego w 1207 roku. Stare Miasto zwane Śródmieściem tworzą ocalałe po nalocie alianckim z 11 kwietnia 1944 zabytki tj.: Zamek Dewinów-Bibersteinów, kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa, kościół św. Piotra i Pawła, wieże obronne z przełomu XIV i XV w, park pałacowy, stare kamienice oraz Ratusz, wielokrotnie przebudowywany z murowaną wieżą z roku 1700.

Zamek w Żarach Dewinów-Bibersteinów

Właścicielami miasta Żary byli: Dewinowie, Packowie, Bibersteinowie oraz Promnitzowie, których wystawne rezydencje przetrwały do dziś. Zamek w Żarach został wzniesiony w 1280 r. przez ród von Packów, bądź przez zmarłego w tym samym roku Czecha Albrechta Dewina. Wystawna warownia należała do różnych rycerskich rodzin i w 1355 roku przeszła w posiadanie rodu śląsko-łużyckiego Biberstein.

Wieża i Dziedziniec Zamku w Żarach

Zamek w Żarach znajduje się w północno-zachodniej części miasta zwanej Śródmieściem. Ta czworoboczna budowla z wysoką wieżą i dziedzińcem wewnętrznym zyskała swój obecny kształt w 1540 r. za panowania w Żarach barona Hieronima von Biberstein. We wnętrzach Zamku w Żarach pojawiły się sklepienia kolebkowe i trzy strony dziedzińca zostały ozdobione dekoracją sgraffitową. W 1558 r. Zamek został nabyty przez von Promnitzów.

Barokowy Pałac Promnitzów w Żarach

W latach 1710-1726, gdy na dworze żarskim zasiadał Edward II von Promnitz w sąsiedztwie Zamku w Żarach został wybudowany okazały pałac. Trzykondygnacyjna bryła nakryta jest dachem mansardowym, zaś elewacja ma charakter reprezentacyjny. Obecnie Pałac Promnitzów w Żarach jest własnością prywatną. Na szczęście Zamek przeszedł w ręce władz miasta. Planowane jest odkupienie pałacu w celu rewitalizacji obu obiektów.

Skwer przy Placu Zamkowym w Żarach

Tuż przy Zamku w Żarach, w części południowej, zlokalizowany jest najstarszy świecki ogród. Obecnie przekształcono go w publiczny skwer, który został całkowicie przekształcony w wyniku licznych, powojennych wyburzeń. Zachowała się jedynie fontanna wzniesiona na początku XX w. Dodatkowo zielony skwer przy Placu Zamkowym w Żarach zdobią przystrzyżone żywopłoty, tworzące ciekawe kompozycje.

Żary Atrakcje Zamek Pałac Ratusz

Wykaz najciekawszych atrakcji turystycznych w mieście Żary znajduje się tuż przy Zamku. Wystarczy spojrzeć w dół, by z okrągłej płyty, wkomponowanej w chodnik wyczytać pierwotną nazwę miasta “ZARA” oraz datę powstania 1007 r. Mieszczą się tam takie zabytki jak: Zamek Dewinów-Bibersteinów, Pałac Promnitzów, Kościół d. Przyszpitalny, Mury Miejskie, Wieża Wartownicza, Fara Żarska, Kamienna Dzwonnica, Ratusz - Rynek, Stare kamieniczki i Barokowy Kościół. Wszystkie wymienione na płycie atrakcje turystyczne są oddalone od Zamku od 50 metrów do 1 km.

Trasa turystyczna po mieście Żary

Swoją przygodę związaną z poznawaniem ciekawych atrakcji w mieście Żary warto rozpocząć od Zamku. Duży parking znajduje się przy alei Jana Pawła II. Z jednej strony jest okazały zamek z przyległym do niego pałacem. Po drugiej stronie ulicy rozciąga się kompleks zamkowo-pałacowy. Warto obejść zabytkową budowlę dookoła, gdyż zwiedzanie Zamku w Żarach wewnątrz możliwe jest tylko przy większych uroczystościach. Nasza trasa zaprowadziła nas do Starego Miasta Żary. Zamek Dewinów-Bibersteinów mieliśmy po lewej stronie.

Ławeczka Telemana Śródmieście w Żarach

Przed Zamkiem w Żarach przy ulicy Zamkowej mieści się miejski skwer z opisaną wyżej płytą chodnikową zawierającą wykaz atrakcji turystycznych. Zaledwie 150 metrów dalej wznosi się Ratusz w Starym Mieście zwanym Śródmieściem. Słynna Ławeczka Telemana stoi przy siedzibie miejskich władz. Kompozytor w wieku 23 lat przyjął posadę kapelmistrza w Żarach. Telemann przeniósł polskie mazurki, polonezy do klasyki światowej a także pozostawił po sobie przeszło 3600 własnych utworów.

Fontanna na Rynku w mieście Żary

Odlany z brązu Telemann już od 2010 r. odpoczywa na ławeczce przy fontannie. Wkomponowane w wodną atrakcję Żar szklane elementy nadają konstrukcji nowoczesnego charakteru. Latem przy ławeczce Telemanna oraz obok pięknie szumiącej fontanny rozstawia się miejska plaża. Rozsypany przy Ratuszu piasek i bambusowe parasole dają mieszkańcom wytchnienie i pozwalają zrelaksować się w samym centrum miasta Żary.

Studnia Bazyliszka na Starym Mieście

Po drugiej stronie Ratusza na Starym Mieście w Żarach znajduje się Studnia Bazyliszka, z którym związana jest legenda. Jedna z wielu wersji wspomina o łużyckich bazyliszkach, które zabijały miejscowych i pożerały trzodę. Jeden gagatek uwielbiał przysiadać na żarskim Rynku, w miejscu owej studni. Według legendy Bazyliszek zginął z ręki Świętego Jerzego. Miniaturka skrzydlatego stwora siedzi na górze studni.

Fara Kościół w mieście Żary

Kościół pw. Najświętszego Serca Jezusa w Żarach oddalony jest od Studni Bazyliszka o niecałe 200 metrów i nazywany jest Farą, ponieważ w przeszłości był główną świątynią miasta Żary. Pieczę nad nim sprawowały bractwa cechowe. W latach 1524-1945 kościół należał do protestantów. Gotycka architektura budowli sakralnej jest podkreślona przez ostrołukowe portale i strzeliste okna. Charakterystyczne są także przypory oraz schodkowe szczyty, wypełnione blendami i zwieńczone sterczynami.

Muzeum Pogranicza Śląsko-Łużyckiego Żary

Tuż obok Kościoła pw. Najświętszego Serca Jezusowego w Żarach mieści się Muzeum Pogranicza Śląsko-Łużyckiego. W środku publicznej placówki znajduje się makieta prezentująca Stare Miasto Żary, z czasów kiedy było ono otoczone murami. W jednej z sal wystawowych została wyeksponowana porcelana, ponieważ miasto Żary przez kilkadziesiąt lat było potentatem w tej branży. Przed Muzeum Pogranicza Śląsko-Łużyckiego biegnie ścieżka historyczna, ukazująca dawne narzędzia tj. koło garncarskie, krosno tkackie, kołowrotek, stolnicę i wiele innych. Pomoc merytoryczną stanowią tematyczne plansze edukacyjne i multimedialne infokioski.

Wieża Wartownicza z XIV w, Żary

Wieża Wartownicza u zbiegu ulic osadników Wojskowych i Wartowniczej powstała w pierwszej połowie XIV wieku w czasie wznoszenia murów obronnych wokół miasta Żary. Stanowiła część obronną Bramy Dolnej od wschodniej strony. Wieżę zbudowano z polnych kamieni oraz rudy darniowej, którą wykorzystano do wykończenia narożników. Na początku XIX wieku umocnienia obronne straciły na znaczeniu i stały się przeszkodą w rozwoju miasta Żary, dlatego już w 1827 rozebrano konstrukcje Bramy Dolnej. Wieża Wartownicza w Żarach została udostępniona zwiedzającym. Klucz można pobrać w Muzeum Pogranicza Śląsko-Łużyckiego.

Atrakcje miasta Żary, Pomniki, Rzeźby

Kilka kroków od Wieży Wartowniczej można natknąć się na Pomnik Zesłańców Sybiru. Do jego odsłonięcia doszło 17 września 2015 w 76 rocznicę radzieckiej agresji na Polskę. Kamienny monument upamiętnia ofiary masowych deportacji na Sybir. To nie jedyna ciekawa konstrukcja na Żarskiej Starówce. Intrygująca rzeźba prezentująca starosłowiańskiego boga o czterech twarzach - Światowida stoi na rondzie przy Placu Łużyckim. Posąg powstał z jednego pnia drzewa a z wychodzących z niego konary przypominają sylwetki orłów.

Dzwonnica z XIV w, Żary

Kamienna Dzwonnica na Starówce w Żarach została wybudowana w czasie wznoszenie umocnień obronnych. Wpierw pełniła funkcję wieży wartowniczej, którą w późniejszym czasie przekształcono w dzwonnicę. Zyskała wówczas szczyt z wysokim hełmem. Stojąca w sąsiedztwie Kościoła pw. Najświętszego Serca Jezusowego dzwonnica ucierpiała w czasie walk o miasto w 1945 r. W miejsce zniszczonego hełmu pojawił się niemal płaski dach zwieńczony krzyżem.

Kompleks zamkowo-pałacowy w Żarach

Zespół zamkowo-pałacowy znajduje się przy Alei Jana Pawła II, 200 metrów na północ od Rynku w Starym Mieście Żary. Obecnie przekształcono kompleks w park miejski z podziałem na konkretne strefy. Na osi pałacu biegnie aleja kasztanowa, którą dopełnia dekoracyjna forma zwana “Błękitną Bramą”. Widoczne wzniesienie to dawniejsze “Wzgórze Winne”, zwieńczone ruinami pawilonu określanego mianem “Domku Winnego”.

Zielony Las Żary - Góra Żarska

Ciekawą atrakcją w okolicy Żar jest “Zielony Las” leżący w koronie “Wzniesień Żarskich” okalających miasto Żary. Wspaniałe formy krajobrazowe zostały ukształtowane przez naturę. Finezyjnie pofałdowane góry, pagórki, jary i wąwozy zachęcają do pieszych wędrówek. Uroku dodają podmokłe tereny, kolorowe akweny leśne i wiecznie zielone gaje sosnowe, jodłowe i świerkowe. Niepisanymi symbolami Zielonego Lasu są trzy wieże: stalowa, kamienna i z czerwonej cegły. Zielony Las w Żarach kryje Ruiny Mauzoleum, Wieżę Bismarcką, Słup Kolejki i urokliwe moczary. Dodatkowo znajduje się tam Góra Żarska - najwyższy szczyt województwa lubuskiego o wysokości 226,9 m n.p.m., zaliczany do Korony Polski.

czas na przygodę, ruszaj w trasę

dla waszej wygody, wystarczy kliknąć w mapkę, wpisać miejsce aktualnej lokalizacji, wyznaczyć trasę i cieszyć się podróżą